این روزها که دونالد ترامپ توافق هستهای را به شدت زیر سؤال برده است و پایبندی کشورمان به برجام را نیز تأیید نکرده است، اظهارات فراوانی، به ویژه از سوی برخی مسئولان دولتی و جریان رسانهای نزدیک به دولت درباره ادامه برجام بدون آمریکا و با همکاری کشورهای اروپایی مطرح شده است، اما آیا این گزاره با واقعیتهای جامعه جهانی مطابقت دارد و میتوان به همکاری و همپیمانی ایران و اروپا در مقابل آمریکا دل بست؟ برای یافتن جواب این سؤال علاوه بر مقایسه میزان مراودات و منافعی که اروپا از رابطه با آمریکا به دست میآورد، در برابر منافعی که از رابطه با ایران برای کشورهای اروپایی حاصل میشود و جدا از مقایسه میزان همخوانی و نزدیکی سیاستهای اروپا با ایران، راهی سادهتر نیز وجود دارد و آن مراجعه به اظهارات مقامات کشورهای اروپایی و آمریکا در روزهای اخیر است؛ برای نمونه روز گذشته سران کشورهای آلمان و انگلیس در یک گفتوگوی تلفنی ضمن تأکید بر پایبندی به توافق هستهای ایران و گروه 1+5، به تکرار ادعاها علیه تهران پرداختند. «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان و «ترزا می» نخستوزیر انگلیس در این گفتوگوی تلفنی توافق کردهاند جامعه جهانی باید ایران را برای متوقف کردن فعالیتهایش در منطقه و برنامه موشکیاش تحت فشار قرار دهد. در این باره دفتر نخستوزیری انگلیس در بیانیهای اعلام کرد: «انگلیس و آلمان به این نتیجه رسیدند که لازم است جامعه جهانی برای مقابله با فعالیتهای منطقهای بیثباتکننده ایران و بررسی روشهای رفع نگرانیها درباره برنامه موشکی ایران تلاش کنند»؛ همچنین «هربرت مکمستر» مشاور امنیت ملی کاخ سفید در گفتوگو با فاکسنیوز درباره موضع احتمالی اتحادیه اروپا در قبال رویکرد آمریکا میگوید: «اروپا از نظارت سختگیرانه بر برنامه هستهای ایران حمایت میکند»؛ موضوعی که نشان میدهد با وجود اظهار پایبندی اروپا به برجام، دولتمردان اروپایی در حقیقت درباره فشار به ایران و نگرش درباره انقلاب اسلامی با دولت آمریکا متفقالقول هستند و باز کردن حساب ویژه بر روی اروپا برای ادامه حیات برجام تکرار و ادامه همان اشتباه مهلک تکیه بر قول و اعتماد آمریکا است. در انتها موارد زیر را تاکید میکنیم :
اولا) تحریم های ثانویه (فراسرزمینی) آمریکا بر همه کشورها سایه انداز است، چه اروپایی باشند و چه غیر اروپایی. این یعنی برای قطع رابطه نیم بند شرکت ها و بانک های اروپایی با ایران نیازی به تحریم های مجدد اروپایی وجود ندارد! مگر اینکه دوستان ما فراموش کرده باشند که در جریان تحریم ها، بانک های اروپایی قریب به 20 میلیارد دلار توسط آمریکا جریمه شدند، بدون اینکه اتحادیه اروپا (که خودش هم تحریم کرده بود) یک سنت بخواهد آنها را جریمه کند! بدین سبب با خروج آمریکا از برجام، باقی ماندن سایر طرف ها اثرش "تقریبا هیج" است!
ثانیا) به لحاظ راهبردی، منافع بلندمدت کشورهای اروپایی طرف برجام بیش از ایران به آمریکا گره خورده است و لفاظی های آنها در دفاع از برجام، پس از خروج آمریکا از این معاهده دیری نمی پاید! راه حل همان اقتصاد مقاومتی است که دوستان عزیز ما در دولت با توهم اثربخشی اقتصاد مذاکراتی و به امید آمریکا و غرب کنارش گذاشتند ...
هدف اصلی آمریکا از طرح این مباحث، سوق دادن ایران به سمت اروپاست، اروپایی که همنوا با آمریکا خواستار مذاکره با ایران در خصوص برنامه های منطقه ای و موشکی است!!!